اگر نخواهیم حضور اتومبیل های خودران را نادیده بگیریم، باید بگوییم این دسته از خودروها امروز هم‌چنان مرحله آزمون و خطا را سپری می‌کنند و برای شرایط همه شهرهای دنیا مناسب‌سازی نشده‌اند.
به گزارش اختصاصی پایگاه خبری جوان خودرو به نقل از مجله تخت گاز
اگر نخواهیم حضور اتومبیل‌های خودران را نادیده بگیریم، باید بگوییم این دسته از خودروها امروز هم‌چنان مرحله آزمون و خطا را سپری می‌کنند و برای شرایط همه شهرهای دنیا مناسب‌سازی نشده‌اند. نمونه امروزی‌تر استفاده از هوش مصنوعی انواع سامانه‌های دستیار ترمز، هشدار عابر پیاده، محدودکننده سرعت، کنترل هرزگردی، هشدار خواب‌آلودگی، مطالعه انواع تابلوهای ترافیکی، هشدار خروج از مسیر و مواردی از این دست هستند که خود گاه به سبب اعتماد راننده عکس عمل می‌کنند و به جای نجات، بلای جان او و سرنشینان خودرو می شوند. حوادثی که بر اثر اعتماد تام انسان به هوش مصنوعی روی می‌دهند اگرچه تا امروز درصد بسیار اندکی از تصادفات را به خود اختصاص داده‌اند اما کاملا تامل برانگیزند. آیا می‌توان به هوش مصنوعی در خودرو اعتماد تام یافت یا مانند هواپیما باید حتما یک ناظر بر عملکرد مغز مصنوعی خودرو در نظر گرفت؟
جنبه حقوقی داستان ماشین‌های خودران
همیشه این سوال‌ها مطرح بوده که اگر بخواهیم حضور اتومبیل‌های خودران را در خیابان‌ها همه‌گیر کنیم، چه کسی مسئول خطاهای احتمالی آنهاست؟ از دید حقوقی می‌توان هوش مصنوعی را محکوم کرد؟ شرکت‌های ارائه‌دهنده اتومبیل‌های خودران تا چه اندازه مسئولیت رفتار محصولات تولیدی خود را طی دراز مدت بر عهده می‌گیرند؟ آیا ماشین‌های خودران می‌توانند از پس بافت سنتی شهرهای اروپایی و آسیایی بربیایند؟
تکنولوژی اتومبیل‌های خودران سطوح گوناگونی دارد و ماشین‌های سلف‌درایو مشهور معمولا از تکنولوژی سطح 2 و 3 بهره می‌برند. خودروهای سلف‌درایو سطح یک به سیستم کمکی راننده مجهز هستند و در سطح 2 هوش مصنوعی می‌تواند خودرو را کنترل کند اما راننده باید هوشیارانه فرمان را در دست داشته باشد، چیزی شبیه به درک و شعور حیواناتی چون اسب که خطرات را تشخیص می‌دهند و خودران به پیش می‌رانند اما نیاز به راهنمایی و نظارت راکب در حرکت هدفمند دارند. فناوری خودران سطح سوم کار را تا اندازه‌ای آسان می‌کند که راننده تنها ناظر بر کنترل خودرو باشد و بتواند مخصوصا در بزرگراه‌ها و آزادراه‌ها به امور دیگری از جمله مطالعه یا تماشای فیلم بپردازد؛ البته هم‌چنان باید گوشه‌چشمی به جاده داشته باشد. در ماشین‌های خودران سطح 4 بازهم راننده پشت فرمان می‌نشیند اما دیگر نیازی به نظارت بر خودرو ندارد و قادر خواهد بود با خیال آسوده سرگرم امور دیگر شود. سیستم خودران سطح 5 نیز انسان را تنها به یک مسافر در خودرو تبدیل می‌کند. هرچند از دید قانون فعلی، اتومبیل خودران بدون فرمان پذیرفته نیست. قانون می‌گوید خودران‌ها باید فرمان و پدال داشته باشند تا در موارد اورژانسی سرنشین بتواند کنترل خودرو را به دست بگیرد.
با وجود رشد همه‌جانبه فناوری و قابلیت‌های خیره‌کننده هوش مصنوعی، کارشناسان حقوقی در سراسر جهان قویا اعتقاد دارند شرایط معابر شهری و جاده‌ای در حال حاضر برای پذیرش اتومبیل‌های خودران مهیا نیست و برای شروع نمی‌توان به قول معروف «بی‌گدار به آب زد». آنها پیشنهاد می‌دهند در ابتدای مسیر خودران شدن ماشین‌ها یا تجهیز همه اتومبیل‌ها به سامانه انتخابی خودران، با همکاری دولت‌ها و شهرداری‌ها مسیر عبور جداگانه‌ای برای این دسته از وسایل نقلیه تدارک دیده شود و راه دوچرخه‌ها، عابرین پیاده و اتومبیل‌هایی که یک انسان بر مسند هدایت آنها نشسته کاملا از خودران‌ها جدا باشد.
اعتماد کامل به سلف درایوها میسر نیست
یک دستگاه ولوو XC90 کمپانی اوبر در سال 2017 بر اثر تصادف با یک عابر پیاده 49 ساله موجب مرگ او شد و شواهد و بررسی‌ها اثبات کردند عامل تصادف صددرصد عابر پیاده بوده. مردی که به‌طور ناگهانی از سایه در برابر اتومبیل خودران ظاهر شده است. در سال 2016 نیز یک راننده تسلا که اتومبیل‌اش را در حالت خودران تنظیم کرده بود، طی تصادف با یک تراکتور جان خود را از دست می‌دهد و بررسی‌ها در این مورد نیز نشان دادند عامل تصادف منجر به فوت شخص راننده بوده، چرا که کامپیوتر خودرو بارها به او هشدار داده از حالت خودران خارج شده و هدایت اتومبیل‌اش را شخصا بر عهده بگیرد. اکنون با سرعت گرفتن برنامه تولید این قبیل خودروها، سلف‌درایوها بیش از گذشته در کانون توجه قرار دارند. دیگر تولید اتومبیل‌های خودران محدود به تسلا و کمپانی‌های مشهور نیست، حالا بسیاری از تازه‌کارها نیز خودران می‌سازند.
۲ مورد مذکور و حادثه تسلا S مدل ۲۰۱۹ در تگزاس در ابتدای سال ۲۰۲۱ میلادی که منجر به مرگ ۲ نفر شد، نشان می‌دهند اگرچه این نوابغ ماشینی همه اوضاع و احوال را برای حرکت پایش می‌کنند اما خطاهای انسانی و اعتماد کامل بشر به هوش مصنوعی گاه تا پایان دادن به زندگی انسان‌ها پیش می‌رود.
پس از تصادف اتومبیل‌های خودران، ایالات نوادا و کالیفرنیا تردد این وسایل نقلیه را در سراسر ایالت خود ممنوع اعلام کردند. ایالت آریزونا نیز پس از تصادف منجر به فوت خودرو SUV اوبر به کالیفرنیا پیوست.
عاقبت نوابغ ماشینی
پیشرفت هوش مصنوعی ترسناک است. طی یکی از آزمایش‌های فیسبوک ۲ ربات مجازی مشغول صحبت با یکدیگر شدند اما پس از ۲۰ دقیقه زبان گفت‌وگو آنها به یک زبان عجیب کدنویسی‌شده تغییر یافت. مهندسان چنان شگفت‌زده شده بودند که آزمایش را متوقف کردند. پس از تحقیق ربات‌ها پاسخ دادند که کسی به آنها نگفته بود تنها می‌توانند به زبان انگلیسی صحبت کنند و به همین دلیل ۲ ربات ظرف تنها ۲۰ دقیقه زبان اختصاصی خودشان را اختراع کرده‌اند! حال اگر هوش مصنوعی کنترل‌کننده ماشین‌های خودران تصمیم‌های خودسرانه بگیرند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ پرسشی که پاسخ آن تا حد زیادی مبهم است. هوش مصنوعی خیلی زود می‌آموزد و خود را بهبود می‌بخشد. در چنین شرایطی امکان اتخاذ تصمیم‌های مستقل از سوی ربات‌ها نیز هرگز دور از ذهن نیست. شاید حتی با ربات‌های قاتلی در کسوت خودروها مواجه شویم که پس از تصادف از صحنه بگریزند! این قبیل احتمالات ترسناک عاقبت هوش مصنوعی را در همه صنایع ازجمله صنعت حمل‌ونقل با اما و اگرهای بسیاری مواجه می‌کند.
نوشته: روزبه خندان
انتهای پیام/
