یکی از پر متقاضی ترین بخش های بازار بخش مربوط به خودروهای زیر یک میلیارد تومان است. در این بخش قیمتی بازار انتخاب های مختلفی در حالت صفر کیلومتر داریم. اما در این نوشتار قصد داریم سه تا از بهترین انتخاب ها در بازار دست دوم را بررسی کنیم. سه پیرمرد پر طرفدار بازار یعنی اولین سری سه خودروی مزدا 3، کیا سراتو و رنو مگان راه یافته به بازار ایران.
یکی از قدیمی ترین چالش ها در بازار خودروی ایران همواره انتخاب بین خودروهای دست دوم و نو بوده است. دلیل آن هم که به وضوح عدم عرضه خودروهای به روز و کارآمد در بازار داخل به همراه محدودیت ها و سخت گیری های گسترده برای واردات بوده و هست. لذا همواره افرادی بوده اند که به جد اعتقاد داشته اند که خرید خودروی دست دوم انتخاب بهتری نسبت به خودروی نو و صفر کیلومتر است. بخصوص وقتی بدانید بجای خودروی داخلی یا چینی اقتصادی، می توانید یک ژاپنی باسابقه یا یک کره ای خوشنام یا یک فرانسوی محبوب داشته باشید.
اواسط دهه هشتاد را باید یکی از رویایی ترین دوران های بازار خودروی ایران دانست. چه درزمینه خودروهای مونتاژی چه در زمینه واردات. دوران رونق اقتصاد ایران بخصوص در عرصه بین الملل چه واردات و چه صادرات از اوایل دهه هشتاد آغاز شده بود و در میانه های این دهه به شرایط بسیار خوبی رسیده بود. تولیدات داخل اعم از خانواده پژو 405 و 206 و خانواده پراید کیفیت قابل تحملی داشتند. واردات هم به شکل قابل قبولی برقرار بود. هیوندای، کیا، تویوتا، نیسان، میتسوبیشی، هوندا، اپل، بنز، بی ام و، پورشه، مازراتی و بسیاری نام های بزرگ و پرطرفدار دیگر همگی در بازار ایران حضور داشتند.
در این بین مونتاژی ها هم مثل همیشۀ تاریخ صنعت خودروی ایران، حضور واضح و گسترده ای داشتند. اما در بازاری که امکان خرید بهترین خودروها برقرار بود، شرکت ها مجبور بودند با وسواس بیشتری گزینه های مونتاژی را انتخاب کنند. به همین دلیل مونتاژی های آن دوران نیز یکی از بهترین های تاریخ صنعت خودروی ایران بودند. هیوندای آوانته، نیسان ماکسیما، سیتروئن زانتیا، نیسان رونیز، میتسوبیشی پاجرو و مرسدس بنز کلاس ای از بهترین و به یاد ماندنی ترین مونتاژی های آن دوران بودند. جالب اینکه همگی از تریم های متوسط به بالا بودند و حتی مرسدس کلاس ای دقیقاً مشابه نمونه مدل روز در ایران مونتاژ می شد.
حالا اما بعد از گذشتن بیش از پانزده سال از آن دوران بازار خودروی ایران به روزگاری دچار شده است که بسیاری از کارشناسان و ماشین بازهای حرفه ای همچنان خرید این خودروهای کهنسال را به خودروی نو و صفر کیلومتر ترجیح می دهند. در عین حال برخی نیز اعتقاد دارند که دوران حکومت این پادشاهان سرآمده است.
گروه بهمن که قبل از انقلاب به اسم ایران وانت شناخته می شد، سالهای سال با مونتاژ و عرضه انواع وانت های مزدا در بازار ایران برای خود نامی دست و پا کرده بود. در سالهای پایانی دهه هفتاد این خودروساز نسبت به عرضه سدان کامپکت محبوب مزدا یعنی 323 اقدام کرد. مزدا 323 در سه نسل F، GLX و FL تا میانه دهه 80 شمسی تولید شد و درست هم زمان با بازار جهانی در ایران هم جای خود را به نسل اول مزدا3 داد.
مزدا 323 بخصوص در نسل هفتم که با نام F در بازار ایران شناخته می شود و همینطور در نسل هشتم یعنی GLX بزرگترین چالشی که داشت بحث طراحی ظاهری بود. برای بازار آن روزهای ایران طراحی مزدا تا حدودی خسته کننده و نه چندان جذاب بود به همین دلیل با وجود کیفیت فنی و سواری بسیار قابل قبول اما همچنان جایگاه ویژه ای در بازار نداشت. با ورود فیس لیفت نسل هشت تحت عنوان مزدا 323FL معادلات تغییر کرد.
همین امر باعث شد به محض ارائه مزدا3 به عنوان نسل جایگزین 323 در بازار جهانی، فوراً در بازار داخل هم این اتفاق رخ دهد. مزدا3 نه تنها به لحاظ کیفیت سواری و فنی از نسل قبلی خود بهتر بود بلکه واقعاً چهره جذاب همه پسندی داشت. همین امر باعث شد که تا به امروز یکی از بازیگران مهم بازار باشد.
مزدا تری نسل اول از یک موتور دو لیتری تنفس طبیعی بهره می برد. این موتور توانایی تولید 147 اسب بخار قدرت در دور 6000 و گشتاور 187 نیوتون متر در دور 4500 را داراست. این موتور می تواند جثه 1340 کیلوگرمی مزدا را در چیزی حدود 9 ثانیه از حالت سکون به سرعت 100 کیلومتر بر ساعت برساند. مزدا سه نسل یک 4490 میلیمتر طول و 1755 میلیمتر عرض دارد و مشخصاً با یک خودروی متوسط روبرو هستیم. با وجود فاصله محوری 2639 میلیمتری مزدا تری، همواره کمبود فضا بخصوص برای سرنشین عقب یکی از مشکلات این خودرو بوده است.
مزدا سه نسل اول در تیپ های مختلفی ارائه شد که در فول ترین آن درواقع یکی از پرآپشن ترین خودروهای هم نسل خود بود. 6 عدد کیسه هوا، تهویه مطبوع اتوماتیک، گرمکن صندلی، تنظیم شش حالته دستی صندلی راننده، ترمز ABS و EBD، سنسور نور و باران، تریم داخل چرمی، فرمان الکتروهیدرولیک، سانروف و موارد دیگر همگی مزدا3 را به یکی از پر آپشن ترین و جدی ترین بازیگران بازار خودرو بدل کرده است.
از نظر طراحی ظاهری با وجود آنکه در حدود 15 سال از ارائه آن به بازار می گذرد، همچنان طرحی جذاب و جوان پسند دارد. المان هایی در چراغ جلو و عقب که ویژه طراحی آن دوران خودروهای ژاپنی بود در مزدا3 هم دیده می شود. نسبت به 323 چراغ های جلو کشیده تر و بزرگتر شده و چراغ های عقب هم از حالت عمودی به حالت افقی و با طلق شفاف تغییر کرده اند. در کل با وجود اینکه طراحی ظاهری برای زمان خود کمی جسورانه به نظر می رسید اما همچنان جذاب و قابل قبول است.
یکی از بزرگترین نقایص و مشکلات این سری از مزدا 3 در کمال تأسف کیفیت رنگ بدنه این خودرو است. در آن زمان که نسل اول مزدا تری در کارخانه بهمن مونتاژ می شد، این خودروساز هنوز به خط رنگ آمیزی استاندارد مجهز نشده بود. مزدا سه نسل اول به صورت کارگاهی رنگ شده و به دلایل مختلفی درب صندوق عقب در کارگاهی خارج از مجموعه رنگ شده است. به همین دلیل هیچ کدام از مزدا سه های نسل اول بخصوص در قسمت در صندوق عقب کیفیت رنگ کارخانه ای ندارند. با توجه به این موضوع امکان تشخیص رنگ شدگی آنها بسیار دشوار است.
بر خلاف طراحی خارجی، در داخل مزدا سه همه چیز ساده و آرام است. یک فرمان با اتصال سه بخشی که کاملاً شما را به یاد طراحی دهه 2000 میلادی می اندازد. یک کلاستر یا همان پشت آمپر سه قسمتی با نورپردازی قرمز که برای زمان خود اسپرت به نظر می رسید و ترکیبی از خطوط صاف و دایره در کل برای امروز یک طرح ساده کلاسیک اما دوست داشتنی را رقم می زند. البته بیشترین چیزی که در داخل خودرو به چشم می خورد طراحی ارگونومیک آن و البته کیفیت واقعاً بالای متریال استفاده شده در اتاق خودرو است.
مجموع عوامل فوق باعث می شود شما در مزدا 3 علاوه بر امکانات قابل قبول، یک رانندگی به نسبت لذت بخش و راحت هم تجربه کنید. موتور آنقدر قدرت دارد که به ندرت شما را مأیوس می کند و جعبه دنده 4 سرعته اتوماتیک آن به خوبی با این موتور همخوانی دارد و در مجموع حس راندن یک ژاپنی اصیل را به شما القا می کند. فضای صندوق 322 لیتری آن شاید خیلی مبسوط نباشد اما قابل قبول است.
دیگر مونتاژی این رده که قصد بررسی و مقایسه آن را داریم یکی از نام آشنا ترین خودروهای آن دوران است. رنو مگان به عنوان یک خودروی به نسبت لوکس و مناسب خانواده های بالاتر از سطح متوسط در پارس خودرو جایگزین زانتیای محبوب شد. همینطور سالها به عنوان خودروی سازمانی مدیران دولتی و غیر دولتی، خودروی پلیس، خودروی تشریفات و در بسیاری ارگانهای دیگر استفاده شد. کلاً هرجا که می خواستند یک خودروی به روز و جذاب اما اقتصادی داشته باشند رنو مگان یکی از انتخاب های اصلی بود.
رنو مگان ابتدا در سال 1995 به عنوان جایگزین رنو 19 در دنیا معرفی شد که حدود 7 سال موفق را در بازارهای هدف پشت سر گذاشت. مگان وارد شده به ایران درواقع از نسل دوم این خودرو است که با یک سری تغییرات عمده از سال 2002 تا 2008 در دنیا تولید می شد.
در ایران با دو تریم کلی رنو مگان ارائه شد. یکی مشهور به مگان 1600 یا مگان دنده ای بود، که درواقع از نظر فنی کاملاً برابر با رنو لوگان یا همان ال نود بود. دیگری که بسیار محبوب تر هم بود مشهور به مگان 2000 یا مگان اتوماتیک بود. خودرویی که در این نوشتار قصد بررسی آن را داریم همین مگان اتوماتیک است که می توان آن را با مزدا3 و کیا سراتو مقایسه کرد.
رنو مگان هم مانند مزدا سه نسل اول درواقع تغییر اساسی رویکرد کمپانی سازنده نسبت به طراحی خارجی بود. چراکه نسل اول مگان تحت هیچ شرایط حتی در زمان خودش هم زیبا و جذاب نبود. اما طراحی ظاهری مگان نسل دوم گرچه در زمان خودش کمی جسورانه و پیشرو به نظر می رسید اما همچنان پس از گذشت حدود بیست سال جذابیت خود را دارد و نمی توان آن را یک طرح قدیمی کسل کننده دانست. رنو مگان نسل دوم در نگاه از بالا قوس های طولی و عرضی قابل قبولی دارد. با این وجود در طراحی خارجی آن به وفور خطوط تیز و صلب به چشم می خورد که حس اسپورت بودن را القا می کند.
یکی از نکات مثبت این طراحی در زمان خود چراغ های بزرگ جلو بود. چیزی که امروز به بزرگترین نقطه ضعف رنو مگان پارس خودرو بدل شده است. زیرا این چراغ های بزرگ و با کیفیت پس از مدتی به شدت کیفیت رفلکتور و طلق خود را از دست می دهد و در کمال تأسف در بازار افتر مارکت هم به راحتی نمی توان نمونه با کیفیت آن را تهیه نمود.
از نظر قوای فنی رنو مگان نسل دوم از یک موتور 2 لیتری تنفس طبیعی به قدرت 136 اسب بخار و گشتاور 191 نیوتون متر بهره می برد. وزن 1385 کیلوگرمی مگان یکی از دلایلی است که توانایی حرکتی آن را نسبت به رقبا کمتر می کند. از لحاظ ابعادی رنو مگان با طول 4498 میلیمتر و 1777 میلیمتر عرض برخلاف تصور از مزدا سه چه در طول و چه در عرض بزرگتر است. فاصله محوری 2686 میلیمتری نیز باعث می شود فضای داخلی مناسب تری نسبت به مزدا تری داشته باشد.
اما بزرگترین مشکل رنو مگان دو هزار یا همان مگان اتوماتیک دردسر تمام نشدنی ای است به نام AL4. بله جعبه دنده اتوماتیک 4 سرعته رنو که روی بسیاری از خودروهای فرانسوی مونتاژ داخل استفاده می شود بزرگترین نقطه ضعف مگان است. عملکرد AL4 کاملاً خنگ، تنبل، با تأخیر و آزار دهنده است. همین جعبه دنده باعث شده که رنو مگان اتوماتیک یکی از کندترین و تنبل ترین خودروهای این طیف بازار باشد. ضمن اینکه خرابی های بی دلیل و حساس بودن این جعبه دنده باعث شده رنو مگان را یکی از سلاطین هزینه نگهداری برشمارند. به گونه ای که هزینه نگهداری آن را به مراتب بالاتر از خودرویی چون نیسان ماکسیما یا تویوتا کمری می دانند.
یکی دیگر از مشکلاتی که دارندگان مگان با آن دست به گریبان هستند پیچیدگی بی جهت قسمت فنی آن است. تصور بفرمایید کار ساده ای مانند تعویض لامپ چراغ جلو در بسیاری از خودروها کمتر از یک دقیقه انجام می شود. اما در رنو مگان برای این کار حتماً باید چرخ جلو کاملاً باز شود! یعنی دردسر سوختن لامپ چراغ جلوی رنو مگان به مراتب بیشتر از دردسر تمام شدن لنت ترمز بسیاری از خودروهاست.
در فضای داخلی مگان تنها چیزی که جلب توجه می کند کیفیت است و دیگر هیچ است. در طراحی داخلی، رنو مگان یک مرحله آن سو تر از سادگی مطلق است. فقط هر چیزی که لازم بوده در هرجایی که لازم بوده با کیفیتی بالا قرارگرفته است. همه چیز در بالاترین حد سادگیست. شاید فقط بتوان به طراحی متفاوت دسته ترمز دستی آن یا قسمت پشت سری اشاره نمود که در زمان خودشان تقریبا بدون مشابه بودند.
از لحاظ تجهیزات ایمنی و امکانات، رنو مگان نسبت به زمان خود در شرایط خوبی قرار دارد اما نسبت به مزدا 3 در رده پایین تری قرار می گیرد. سیستم استارت بدون کلید، دو عدد ایربگ، سیستم ترمز ABS و EBD، سنسور نور و باران، فرمان هیدورلیک حساس به سرعت، رینگ آلومینیومی 16 اینچی، تهویه اتوماتیک و تنظیم برقی آینه ها از جمله امکانات رنو مگان پارس خودرو است.
یکی از اصلی ترین مزایای رنو مگان نسبت به هم نسل های خود بخصوص مزدا3 نسل اول، بحث رنگ بدنه است. بر خلاف مزدا تری که در این زمینه به طور جد مشکل دارد، مگان از کیفیت رنگ بالای پارس خودرو بهره می برد. پس از الحاق کارخانه رنگ طیف در اوایل دهه 80 شمسی به گروه سایپا، مجموعه پارس خودرو که وظیفه تولید محصولات لوکس تر گروه را بر عهده داشت از کیفیت رنگ بسیار بالایی بهره مند شد. این کیفیت در رنگ بدنه خودروهایی مانند رنومگان، نیسان رونیز و ماکسیما و ال نودهای مونتاژ پارس خودرو کاملاً مشهود است. البته موتور دو لیتری رنو مگان نیز بر خلاف جعبه دنده آن به عنوان یکی از موتورهای بی آذار و کم استهلاک شناخته می شود.
رنو مگان به صورت خاص و تعداد محدود در تریم های متفاوتی در بازار وجود دارد. برای مثال تعداد بسیار محدودی مگان استیشن توربو که توانمندی حرکتی بسیار بالایی دارد در حدود سال 2006 وارد ایران شدند. یا تعداد کمی مگان کوپه وارداتی دو در با سقف باز شو. از همه مهم تر مگان پلیس بود که با موتور دو لیتری اما با جعبه دنده 6 سرعته دستی تولید شد. عملکرد این جعبه دنده بسیار بهتر از جعبه دنده اتوماتیک AL4 و جعبه دنده 5 سرعته دستی مگان 1600 است.
دربین خودروهای آن دوران که در حال حاضر هنوز هم طرفدارانی ویژه خود دارد یک نمونه وارداتی هم وجود دارد. کیا سراتو نسل اول. کیا سراتو برای پر کردن خلأ بین کیا ریو که در نسل جدیدش کوچکتر شده بود و کیا اپتیما، روی پلتفورم هیوندای الانترا طراحی و از سال 2003 روانه بازار شد. اولین حضور این خودرو در بازار ایران به سال 2008 برابر با سال 1387 بر می گردد.
همانطور که بالاتر اشاره شد در این زمان بازار ایران تنوع قابل قبولی بخصوص در زمینه خودروهای شناخته شده داشت. به همین دلیل بازار هنوز اعتماد کافی به خودروهای کره ای نداشت و با احتیاط زیاد خریداران به سمت گزینه های کره ای می رفتند. اما با گذشت چند سال و عملکرد خوب خودروهای کیا و هیوندای، مصرف کنندگان ایرانی رویکرد مثبتی به کره ای های کارکرده نشان دادند. از جمله این خودروها همین سراتو نسل اول بود.
کیا سراتو نسل اول بر خلاف رنو مگان و مزدا 3 در زمینه طراحی ظاهری حرف چندانی برای گفتن نداشت ضمن آنکه چندان زشت هم نبود. جالب اینکه امروز با گذشت حدود بیست سال از این طراحی همچنان همین عناوین را درمورد آن می توان بکار برد. یعنی اصلاً زیبا نیست اما در عین حال اصلاً منزجر کننده هم نیست. درکل در طراحی خارجی هیچ حرف خاصی ندارد. همه چیز ساده و پیش پا افتاده است.
بر خلاف بیرون، در طراحی داخلی شاید بهتر از مزدا 3 نباشد اما قطعاً شرایط بهتر از مگان است. غربیلک فرمان دارای اتصال 4 نقطه ای است که به نظر بنده طرحی به روزتر نسبت به فرمان مزدا سه و رنومگان دارد. از نقطه نظر امکانات تقریباً مابین رنومگان و مزدا 3 قراردارد. دو ایربگ، چنجر شش تایی، سانروف، تهویه اتوماتیک، اتولایت و برف پاک کن اتوماتیک، صندلی با روکش چرم، فرمان هیدرولیک، ترمز ABS و EBD، رینگ 15 اینچی آلومینیومی و سنسور عقب از جمله مواردی است که روی سراتوهای نسل اول فول دیده می شود.
از نظر قوای فنی سراتوی نسل اول هم مانند دو رقیب دیگرش از یک موتور چهارسیلندر 2 لیتری تنفس طبیعی بهره می برد. کمپانی کیا توانسته از این موتور دو لیتری 143 اسب بخار قدرت به همراه 186 نیوتون متر گشتاور بدست بیاورد که از این لحاظ تقریباً با مزدا سه برابری می کند. جعبه دنده 4 سرعته اتوماتیک سراتو شاید قابل قیاس با جعبه دنده مزدا3 نباشد اما قطعاً کم دردسر تر از گیربوکس رنومگان است.
سراتو نسل اول با جعبه دنده اتوماتیک، خودروی چابکی نیست اما در مسیرهای مختلف بخصوص سربالایی ها عملکرد بهتر گیربوکس نسبت به مگان باعث می شود کمتر متوجه ضعف قوای فنی بشوید. البته این خودرو برای هم نسل های خود چندان ضعیف و تنبل نیست اما در قیاس با خودروهای امروزی حرف چندانی برای گفتن ندارد.
از جمله مزایای کیا سراتوی نسل اول سواری به نسبت نرم و راحت آن است. اما در عین حال به لحاظ استهلاک و خرابی بخصوص در قوای محرکه به هیچ عنوان یارای رقابت با پیرمرد شیک پوش ژاپنی و مدیر بازنشسته فرانسوی را ندارد. البته در این زمینه انصافاً مزدا سه و موتور جان سخت رنو مگان از سردمداران زمان خود هستند. لذا این امر را باید نقطه قوت مزدا و مگان دانست نه نقطه ضعف سراتو.
در پایان باید عرض کنم اگر می خواهید با هزینه کمتر از یک میلیارد تومان خودرویی به اصطلاح با اصل و نسب داشته باشید یکی از این سه خودرو می تواند گزینه مناسب شما باشد. اگر به دنبال خودرویی هستید که به شما حس اسپرت تر و جوان پسندانه تری القا کند حتماً مزدا سه بهترین انتخاب شماست. البته باید بپذیرید که تشخیص تصادفی بودن یا نبودن آن بخصوص در قسمت عقب خودرو تقریباً غیر ممکن است.
اما اگر به دنبال یک خودرو با ظاهری اصطلاحاً مدیر پسند هستید و قرار نیست فشار زیادی به جعبه دنده بیاورید یک رنو مگان تهیه کنید. البته فراموش نکنید که از مالک قبلی حتماً به همراه مدارک خودرو شماره تلفن چند نفر از فروشندگان استوک گیربوکس را هم بگیرید.
در نهایت اگر به دنبال خودرویی با ظاهری غیر تکراری هستید که امکان نصب آپشنهای اضافه تر زیادی را نیز دارد و بخصوص سانروف برای شما اهمیت زیادی دارد کیا سراتوی نسل اول گزینه قابل قبولی می تواند باشد. در این صورت حتماً لوکیشن پاساژ کاشانی در خیابان امیرکبیر تهران را در گوشی خود ذخیره کنید.
دیدگاه خود را بنویسید