تولد “ هما ” بعد از شکار آرکیو 170

انتشار اخباری مبنی بر سقوط یکی از پیشرفته‌ترین هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا در خاک ایران، در سیزدهم آذرماه سال 1390 ، تبدیل به تیتر اول خیلی از رسانه‌های جهان شد.اما مسئله ای که این خبر را خیلی خاص کرده بود ، این بود که برخی از رسانه ها از قول پدافند هوایی سپاه صحبت از هک شدن و در اختیار گرفتن کنترل پیشرفته‌ترین هواپیمای بدون سرنشین جاسوسی آمریکا موسوم به RQ170 و فرود آن در ایران، می‌کردند. این گونه هواپیما ها برای جلوگیری از لو رفتن فناوری ساخت و اطلاعاتشان در صورت هرگونه تلاش موفقیت‌آمیز برای رخنه در سیستم کنترلشان،خود را منهدم کنند این اخبار در نهایت با تأیید دیرهنگام پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا)، چهره‌ای جدی به خود گرفت.مقامات آمریکا چندی پس از انتشار خبر سرنگونی و تصاحب پهپاد توسط ایران، اعلام کردند که اگر این هواپیمای کنترل از راه دور در اختیار ایران قرار گرفته باشد بر اثر سقوط از ارتفاع منهدم شده و مقدار ناچیزی از تکه‌های آن در اختیار ایران است، اما در 17 آذر 90 ایران تصاویری را از پهپاد در شبکه یک سیما پخش کرد. در این تصاویر، پهپاد کاملاً سالم به نظر می‌رسد و تنها یک شکستگی کوچک در بال چپ، و چند وصله در لبه حمله بال راست دیده می‌شد که احتمالاً به دلیل باز نشدن چرخ‌ها در هنگام ورود بود.

اطلاعات فنی موتور:

ازآنجاییکه آرکیو 170در تمامی برنامه ها به صورت محرمانه حضور داشته است از این رو طلاعات فنی خیلی محدودی درباره آن وجود دارد که با هم بررسی می‌کنیم.آرکیو 170 به شکل پرنده‌ای بدون دم با بالی با لبه مستقیم و تنها یک موتور طراحی شده است. طول بال‌ها نیز 43 فوت/ 13 متر تخمین زده می‌شود.در مورد نوع موتور هواپیما می‌توان احتمال داد که آرکیو 170 با توجه به ضخامت بال و بدنه، وزن و نیروی موتوری بیشتر از هواپیمای اکتشافی پیشین ساخت لاکهید مارتین موسوم به «آرکیو 3 دارک استار» (RQ-3 Dark Star) داشته باشد. دارک استار دارای یک موتور توربوفن FJ44 ساخت شرکت ویلیامز با رانش 861 کیلوگرم و حداکثر وزن 3855 کیلوگرم بود.

چرخ‌ها: دو برجستگی مشهود روی بدنه در دو سوی ورودی هوای موتور، محفظه چرخ‌های میانی هواپیما هستند ضمن آنکه چرخ جلو به علت قرار گرفتن غلاف سیستم تصویربرداری در پشت چرخ، چرخ به پهلو جمع می‌شود.

توانایی رادار گریزی:

آرکیو 170 را می‌توان هواپیمایی نسبتاً استیلت (رادارگریز) دانست. به بیان ساده‌تر می‌توان این‌طور فرض کرد که آرکیو 170 به‌عنوان هواپیمای اکتشافی نه چندان گران در محدوده زمانی ساخت و طراحی کوتاه، بر اساس فناوری‌های امتحان شده ساخته شده است به‌طوری که مشخصاً در پایان از بکار بردن نهایت تکنولوژی پنهانکاری در آن خودداری شده است. این موضوع را می‌توان از چندین نکته به‌سادگی دریافت.
خروجی هوای موتور هواپیماهای رادار گریز امروزی عموماً روی بدنه جای می‌گیرند اما در آرکیو 170 این خروجی در انتهای بدنه جا داده شده است. موضوعی که تا حد خاصی از میزان کم پیدایی هواپیما می‌کاهد. نوک بال‌ها نیز به‌جای استفاده از خطوط مستقیم منحنی هستند، همچنین لبه‌های حمله بال‌ها (Angle Of Attack) هم تیز نیستند، ویژگی که معمولاً برای جلوگیری  از بازتاب‌های راداری ضروری تلقی می‌شود. در عین حال دریچه‌های خروجی چرخ‌های فرود به‌جای اینکه با خطوط لبه حمله منطبق باشند چهارگوش هستند؛ بر این اساس می‌توان این طور فرض کرد که با توجه به خطرات مناطق مأموریتی، تلاش شده تا هواپیمایی با سطح قابل قبولی از رادار گریزی، در سریع‌ترین زمان ممکن با کمترین هزینه و بیشترین استفاده از تکنولوژی‌های غیر حساس طراحی شود.

کدبندی‌ها:

دو حرف RQ که ابتدای اسم پرنده است، به هواپیمای بدون سرنشین غیرمسلح اشاره می‌کند. اما کد عددی این هواپیما، خارج از ترتیب مرسوم برای نام گذاری است که می‌تواند نشان‌دهنده تلاش برای جلوگیری از قابل فهم بودن و حدس زدن برنامه عملیاتی آن باشد. بر اساس مجموعه اطلاعات و تصاویر منتشر شده به همراه خصوصیت فنی هواپیما (شامل لبه حمله ضخیم و طرح اگزوز ساده موتور) می‌توان این‌طور برداشت کرد که سنتینل یک هواپیمای تاکتیکی در جنبه‌های عملیاتی و نه یک طرح برای جاسوسی استراتژیک است.

درخواست اوباما و واکنش ایران:

رئیس‌جمهور آمریکا باراک اوباما در تاریخ دوازدهم دسامبر 2011 در یک کنفرانس خبری گفت: «از ایران می‌خواهیم که هواپیمای بدون سرنشین را به آمریکا بازگرداند». هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا نیز گفت با توجه به رفتار ایران، آمریکا امیدی به قبول درخواستش ندارد.
رامین مهمان‌پرست سخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش به اظهارات باراک اوباما گفت:
آمریکا به‌عنوان یک فرار به جلو به جای عذرخواهی رسمی و پذیرش این تخلف و جرمی که مرتکب شده‌اند، درخواست تحویل هواپیمای جاسوسی را کرده است. به نظر می‌آید اوباما فراموش کرده که به حریم هوایی کشور ما تجاوز شده است.

پرواز در ایران:
در آبان، نیروی هوافضای سپاه پاسداران ایران مدعی شد که با مهندسی معکوس پهپاد آرکیو 170، موفق شده است نمونه ایرانی آن را به پرواز درآورد. اعلام این خبر، با نمایش فیلمی چنددقیقه‌ای از پرواز این پهپاد، همراه بود. در آخر هم چندی پیش در یک نظرسنجی عمومی مردم نام “ هما ” را برای نسخه بومی شده این هواپیما برگزیدند.