همان طور که می دانید کمک فنر یکی از قطعات مهم خودرو و زیر مجموعه ای از سیستم تعلیق به حساب می آید. کمک فنر ها در ابعاد و اشکال مختلفی طراحی شده و معمولا در نزدیکی هر چرخ، یک عدد از آن ها کار گذاشته می شود.
به گزارش پایگاه خبری جوان خودرو؛
وظیفه اصلی کمک فنر در خودرو، به حداقل رساندن میزان ارتعاشات ناشی از حرکت خودرو در سطوح ناهموار است و از ضربات وارده و لرزش متعدد در خودرو جلوگیری می کند. در این مقاله قصد داریم شما را با عملکرد کمک فنر، انواع آن و علائم خرابی آن آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
کمک فنر وسیله مکانیکی است که در نزدیکی هر چرخ نصب می شود تا نوسانات فنرها را کنترل کند. یک سر کمک‌فنر به اتاق یا شاسی خودرو متصل می شود و سر دیگر آن به قطعه‌ای متحرک از سیستم تعلیق، مانند پوسته اکسل یا طبق متصل است. در این وضعیت حرکت فنر سبب افزایش و کاهش طول کمک‌فنر می شود.
هدف از بکارگیری کمک فنر از بین بردن نوسانات فنر است. کمک‌فنر زیر بار وزن خودرو نیست و بر ارتقاء خودرو هم اثر نمی‌گذارد بعضی از کمک‌فنرها می‌توانند این کارکردها را نیز داشته باشند.
کمک‌فنر زمانی که در شرایط مناسب قرار داشته و درست جاسازی شده باشد می‌تواند در طول دو سیکل رفت و آمد فنر را کنترل و نوسانات و ارتعاشات خودرو را تعدیل کند. همزمان وزن وارد شده بر چرخ‌ها را متوازن و چسبندگی آنها را به جاده در وضعیت ایده‌آلشان حفظ کند.
در صورت عدم وجود این قطعه، نوسان ناشی از فشرده شدن فنر از بین نمی‌رود و به بدنه و سایر قطعات منقل میشود.
این انتقال خودرو را از جا بلند و با شتاب به بالا پرتاب می‌کند. در نتیجه چرخ‌ها از سطح جاده بلند می‌شوند و خودرو تعادل خود را از دست می‌دهد. با این اتفاق کابین دچار ارتعاشات آزاردهنده و ناخوشایند میشود و گاهی برهم خوردن تعادل خودرو در حدی است که می‌تواند خطراتی را به‌دلیل خارج شدن کنترل آن از دست راننده به‌دنبال داشته باشد.
همچنین وارد آمدن نیروی فنر بر قطعات دیگر خودرو نظیر موتور و بخش‌های مختلف سیستم تعلیق می‌تواند به آنها آسیب‌هایی جدی وارد کند.
بنابراین کمک‌فنر علاوه بر تأمین آسایش سرنشینان، خطرات تصادفات احتمالی را کاهش می‌دهد و از استهلاک و خرابی قطعات دیگر خودرو نیز جلوگیری می‌کند.
بر این اساس وظایف کمک فنر را به این صورت می‌توان لیست کرد:
به‌طور کلی کمک‌فنر هنگام باز و جمع شدن فنر از حرکت سریع آن پیشگیری می‌کند و به این ترتیب مانع حرکات ارتجاعی خودرو میشود.
کمک فنر روغنی (هیدرولیکی): Hydraulic Shock Absorber
کمک فنر تلسکوپی: Telescopic Shock Absorber
کمک فنر هیدرو استاتیکی: Hydrostatic Shock Absorber
کمک فنر بادی – گازی: Air Shock Absorber
کمک فنرهای قابل تنظیم: Adjustable Shock Absorber
کمک فنر اهرمی: Lever Shock Absorber
کمک فنر روغنی (هیدرولیکی): Hydraulic Shock Absorber
کمک فنر روغنی (هیدرولیکی)
در این نوع از کمک فنرها، یک سیلندر پر از روغن وجود دارد که یک پیستون داخل آن در حرکت است. پس از اعمال نیرو به پیستون، روغن از سوراخ هایی که روی پیستون محدود است، در هنگام حرکت پیستون مقاومت زیادی وجود دارد در نتیجه پیستون به آهستگی حرکت خواهد کرد و نوسانات را از بین می برد.
هر چه تعداد سوراخ های پیستون کمتر و اندازه ی آن ها کوچکتر باشد، ضریب میرایی کمک فنر بیشتر خواهد بود و بر عکس هر چه تعداد سوراخ ها بیشتر و سایز آن ها بزرگتر باشد، ضریب میرایی کمک فنر کمتر است.
کمک فنر تلسکوپی
این کمک فنر مدل خاصی از کمک فنرهای روغنی است، در هنگام خروج روغن از پیستون، روغن از سوراخ های بزرگتری خارج می شود و در این هنگام مقاومت کمتر است ولی موقع بازشدن کمک فنر روغن باید از سوراخ های کوچکتری عبور کند، پس با مقاومت بیشتری مواجه هستیم.
در این نوع کمک فنر، جمع شدن به آسانی انجام می شود تا ضربه در همان ابتدا خوب جذب شود ولی هنگام بازشدن از خود مقاومت زیادی نشان می دهند تا نوسانات را از بین ببرد.
کمک فنر هیدرو استاتیکی
در کمک فنرهای روغنی، ممکن است وقتی روغن با سرعت از سوراخ ها عبور می کند، هوا بگیرد و کف کند. برای از بین بردن این مشکل، درون محفظه سیلندر معمولاً گاز نیتروژن فشرده وارد می کنند. این گاز معمولاً در کیسه لاستیکی قرار می گیرد تا با روغن ترکیب نشود
کمک فنر بادی
در کمک فنر بادی، محفظه هوای فشرده آب بندی شده وجود دارد که هوای فشرده ی آن توسط یک کمپرسور تأمین می شود. برای کنترل فشار هوای داخل سیلندر، سوپاپ های کنترل ورودی و خروجی هوا وجود دارد.
کمک فنرهای قابل تنظیم
ضریب میرایی این کمک فنرها، قابل تنظیم است. امکان تغییر ضریب میرایی و ثابت فنر وجود دارد تا متناسب با شرایط، از خود واکنش نشان دهد.
به عنوان مثال، وقتی خودرو با سرعت زیاد از روی دست انداز عبور می کند، ضربه ای شدید در زمان کوتاه به سیستم تعلیق وارد می شود، در این حالت باید کمک فنرها نرم تر کار کنند در حالی که اگر خودرو آهسته از همین دست انداز عبور کند، باید کمک فنر سفت تر باشد.
در این کمک فنر ها سنسورهایی وجود دارد که شرایط حرکت خودرو مانند سرعت، شتاب و نیروهای وارده را دریافت کرده و پس از پردازش این اطلاعات، باز و بسته شدن سوپاپ های ورودی و خروجی را تحت کنترل می گیرد. از این طریق، ورود و خروج مقدار روغن و یا هوا، میزان سختی کمک فنرها، متناسب با شرایط تنظیم می شود.
کمک فنر اهرمی
در این مدل، نیرو توسط یک اهرم به داخل سیلندر منتقل می شود. در این حالت پیستون ها به یک سمت و روغن در جهت مخالف جریان می یابد. وقتی فنر جمع شود، روغن از درون مجراهای درشت عبور کرده و هنگام باز شدن فنر، روغن از مجراهای ریز عبور می کند. این موضوع در کمک فنر،در برابر حرکت، ایجاد حالت مقاومت کرده و باعث از بین رفتن نوسانات می شود.
برای افزایش طول عمر کمک فنرها چه باید کرد؟
از آنجا که سلامت کمک فنر برای ماشین خیلی مهم است و تعمیر جلوبندی ماشین و تعویض آن پرهزینه بوده، بنابراین بهتر است با انجام کارهایی طول عمر این قطعه را افزایش دهیم .
مواردی مانند:
۱. باید از ترمزهای ناگهانی و شدید که فشار زیادی به کمک ها وارد کرده و موجب استهلاک آن میشود تا جای ممکن اجتناب کرد.
۲. تنظیم چرخ ها و باد آنها و بالانس کردن دوره‌ای آنها که در چسبندگی به جاده موثر است کاهش ارتعاشات و ضربه‌های ناخواسته به ماشین را به همراه دارد.
۳. روغن و گریس‌کاری به موقع اجزای سیستم تعلیق مانند سیبک‌ها علاوه بر تسهیل کار کمک‌فنر فشار وارد بر آن را کاهش می‌دهد.
۴. تعویض به موقع لاستیک‌های مستهلک و خورده شده. تعویض نکردن این لاستیک‌ها باعث افزایش ضربات ناشی از دست‌اندازها، پستی‌ها و بلندی‌های جاده میشود که به کمک‌فنر فشار بیشتری وارد می‌کند.
۵. باید از تحمیل بار بیش از حد توان ماشین و کمک فنر بر روی آنها جلوگیری کرد و از رانندگی با خودرو در حالت سنگینی زیاد اجتناب کرد.
۶. کاهش رفت و آمد و رانندگی در جاده‌ها و مسیر‌های ناهمواربا پستی بلندی‌های زیاد و دست‌اندازهای بزرگ که باعث ایجاد فشار وافزایش ضربات بر کمک فنر میشود. در صورت اجبار به تردد در این مسیرها سرویس دوره ای و چکاپ سلامت کمک فنرها فراموش نشود.
هر آسیبی در کمک فنرها رانندگی راحت و روان را مشکل تر می‌کند. بهتر است نسبت به سلامت آنها حساس باشید زیرا که فنرها به عنوان ستون‌های ماشین بشمار می آیند و هر آسیبی باعث ریزش کل ماشین میشود پس نگهداری و رسیدگی به آن اهمیت بسیار بسیاری دارد.
دیدگاه خود را بنویسید