امروز در کشور بیش از 1 میلیون و 350 هزار خودرو فرسوده در حال تردد هستند که سالانه حدود 200 هزار خودرو نیز به آنها اضافه می شود. دولت ها در خلال سال های گذشته طرح های مختلفی را برای تسریع در جایگزینی خودروهای فرسوده با مدل های نو و کاهش آلودگی هوا تدوین کرده […]
به گزارش پایگاه خبری رسمی جوان خودرو
در حالی که کشور در روزهای پر تلاطمی از نظر اقتصادی، سیاسی و اجتماعی قرار دارد و کم کم سایه تحریم ها کاملا احساس می شود، کم کم با نزدیک شدن به پاییز باید منتظر روزهای خاکستری و آلوده کلان شهرهای کشور نیز باشیم. این در حالی است که شعارهای محیط زیستی هیچ گاه از زبان مسئولین امر نیفتاده است اما درد آلودگی محیط زیست و به طور خاص هوای کشور التیام که نیافته هیچ حتی با افزایش خودروهای فرسوده بدتر هم شده است.
بنا به آمارها بیش از 77 درصد آلودگی هوا ناشی از منابع متحرک یا خودروهاست. در شرایطی که همیشه از طرح جایگزینی خودروهای فرسوده سخن به میان می آید، هنوز این طرح بعد از سال ها نتوانسته به اهداف تدوین شده دست پیدا کند. امروز در کشور بیش از 1 میلیون و 350 هزار خودرو فرسوده در حال تردد هستند که سالانه حدود 200 هزار خودرو نیز به آنها اضافه می شود. دولت ها در خلال سال های گذشته طرح های مختلفی را برای تسریع در جایگزینی خودروهای فرسوده با مدل های نو و کاهش آلودگی هوا تدوین کرده اند، اما همواره در این طرح ها به توانمندی های بخش خصوص کم ترین توجه شده است و بخش دولتی نیز نتوانسته به طور کامل این مشکل را برطرف کند. به شکلی که دو خودروساز بزرگ کشور که به صورت غیر مستقیم بازوهای اقتصادی دولت نیز به شمار می ورند، نقش های اصلی را بازی کردند. در حالی که همواره شعار خصوصی سازی مثل یک سرود ناتمام از سوی مسئولین خوانده می شود.
در سال گذشته نیز دولت با اختصاص 21 هزار میلیارد تومان تسهیلات برای جایگزینی خودروهای فرسوده تجاری در سه سال تلاش کرد این خودرو ها را با نمونه های نو تعویض کند. در این طرح نیز ایران خودرو و دیزل و سایپا دیزل نقش های اصلی فیلم نامه را بازی می کنند. اما خوشبختانه این بار بخش خصوصی هم اندکی در این طرح دخیل است و برندهایی مثل ماموت نیز نقش آفرینی خواهند کرد. تا اینجای کار نسیم خوش از سوی دولت به کوی خودروهای فرسوده وزیده است اما این جریان روی دیگری از سکه نیز دارد.
در ابتدا قرار بر این بود که خودروهای جایگزین همگی با بهترین برند های اروپایی تامین شوند. اما کم کم فشارهای تحریمی و امریکا جریان جایگزینی را به سمتی پیش برد که حالا احتمالا چینی ها نقش اول فیلم نامه جایگزینی را بازی خواهند کرد. زیرا دو خودروساز بزرگ دیزلی کشور نیز به دلیل مشکلات مختلف از جمله مشکلات در تامین قطعه، مشکلات مالی، عدم همکاری طرف های خارجی و مسائل مختلف در خصوص انتقال پول و … نخواهند توانست مطابق با برنامه های از پیش تعیین شده پیش بروند.
از طرفی تحریم های صنعت خودرو که به زودی از سوی آمریکا وضع خواهد شد، بدون شک گردش چرخ این طرح را کند تر هم خواهد کرد. زیرا کمپانی های مرسدس بنز ، ولوو و اسکانیا که قرار بود زنجیره اصلی جایگزینی را در طرح تشکیل بدهند، در بازار آمریکا حضور پر رنگی دارند و حتی ماک تولید کننده قدیمی خودروهای سنگین که در ایران نیز زمانی نمایندگی رسمی داشت، امروز با مدیریت ولوو فعالیت می کند. ضمن این که بخشی از قطعات این خودروها نیز توسط سورس های قطعه سازی آمریکایی تامین می شوند. از این رو بدون شک آنهایی که قرار است نقش آفرینان اصلی در طرح جایگزینی خودروهای فرسوده تجاری باشند، با دست اندازهای زیادی در این طرح رو به رو می شوند. به این ترتیب در اجرای طرح جایگزینی خودروسازان مجبور هستند به سوی تولید کنندگان چینی حرکت کنند. در این مسیر اما نباید مثل گذشته عمل کرد.
استفاده از ظرفیت های داخلی
در این شرایط حداقل کاری که می توان کرد به کارگیری تمامی ظرفیت های داخلی به ویژه در بخش خصوصی است تا به این ترتیب کارآفرینی نیز به نحو احسن صورت بگیرد. در حال حاضر موضوع خودروهای فرسوده و آلودگی هوا در کنار بحران های آب و کاهش بارندگی از جمله چالش های کشور هستند. اما در شرایطی که تولید کنندگانی همچون ارس خودرو دیزل به عنوان بخش خصوصی می توانند بخشی از بار نوسازی بیش از 240 هزار خودروی فرسوده را به عهده بگیرند، این شرکت بیش از 2 هزار دستگاه انواع کشنده و کمپرسی آماده تحویل و پلاک شده به مشتری دارد که به دلیل تغییر استانداردها از یورو 2 و 3 به یورو 4 اجازه فروش ندارند.
نباید فراموش کنیم جایگزینی خودروهای فرسوده تجاری برای کشور می تواند تا حدود 23 درصد از کل آلایندگی هوا را کاهش بدهد. میانگین مصرف سوخت یک خودروی فرسوده تجاری با سن بیش از 25 سال به حدود 75 لیتر در صد کیلومتر می رسد. آلایندگی نمونه های با سن بیش از 25 سال که در واقع هیچ استاندارد محیط زیستی ندارند، بیش از 25 برابر یک خودرو دیزلی با استاندارد یورو 2 است. آیا با این امار شوک آور بهتر نیست به جای منتظر ماندن برای دیزلی های یورو 4 و 5 که معلوم نیست کی از راه می رسند جلوی ضرر را از همینجا گرفت؟ آیا آمار افزایش سرطان های ریه و سکته های قلبی در جامعه نمی تواند باعث تغییر نگاه انها شود؟ نکته جالب توجه این که حتی برای خودروهای یورو 4 و بالاتر نیز نمی توانیم در کشور سوخت مناسب تهیه کنیم زیرا گازوئیل موجود در کشور بین 500 تا 2000PPM گوگرد و ذرات دیگر داد که اجازه احتراق ایدال را در پیشرانه ها نمی دهد. این در شرایطی است که مسئولین مدام از کاهش گوگرد و دیگر مواد مضر در گازوئیل و حتی رسیدن به 50PPM خبر می دهند اما کافی است تنها نگاهی به اگزوز یک کشنده یورو 4 اروپایی در زمان تعویض دنده کنید تا متوجه شوید اعداد اعلامی از سوی مسئولین فقط کاربرد اماری و کاغذی دارند نه عملی. نکته دیگر این که وقتی برای یک پیشرانه یورو 4 از سوخت نامرغوب استفاده می کنید، فیلترها و کاتالیزورهای کاهنده آلایندگی به سرعت از بین می روند و عملا آن خودرو دیگر استاندارد خود را ندارد. این موضوع هزینه های اضافی در بخش فنی روی دست مالکین و شرکت ها می گذارد.
همه در یک سنگر باشند
مشکلات مختلفی امروز در کشور وجود دارد که بخشی از انها بین المللی و ناشی از مسائل سیاسی است. اما بخش دیگری از این مشکلات به دلیل وجود موانع بسیار در فعالیت های تولیدی- اقتصادی است که در شرایط امروز کشور باید در اولویت رفع باشند. زیرا گردش چرخ اقتصاد کشور بدون تولید امکانپذیر نیست. در حالی که اقتصاد و صنعت کشور در حال ساختن سنگر مقاومت در برابر تحریم های ظالمانه آمریکاست، چه بهتر که همه دستگاه ها، ارگان ها و مسئولین در بخش های دولتی و خصوصی در این سنگر باشند. از این رو تجدید نظر در بعضی از بخش ها و لزوم اتخاذ تصمیمات اورژانسی بسیار ضروری به نظر می رسد. یکی از نمونه های این دست اندازها در راه تولید ( البته در شرایط فعلی کشور) وضع استانداردهای 88 گانه از سوی سازمان ملی استاندارد ایران است. استانداردهایی که پاس کردن آنها از سوی تولید کنندگان در شرایط فعلی نیازمند سرمایه گزاری و تامین بخشی از قطعات و مواد اولیه از خارج از کشور است. امری که با این شرایط بسیار سخت امکان پذیر خواهد بود. در نتیجه به نظر می رسد اگر قرار باشد همه در یک سنگر از اقتصاد کشور در مقابل تحریم های آمریکا دفعا کنیم، وقت آن رسیده که سازمان ملی استاندارد نیز کمی استانداردها را تعدیل کند. فربد زاوه از کارشناسان صنعت خودرو در این خصوص می گوید: معتقدم در شرایط فعلی سازمان ملی استاندارد باید استانداردها را تعدیل کند. زیرا پاس کردن این استانداردها با شرایط فعلی جور در نمی آید. ببینید تنها ما نیستیم که در جهان به فکر جایگزینی خودروهای فرسوده با نمونه های نو هستیم. در دیگر نقاط جهان از مالک یک خودروی فرسوده که توان مالی بالایی ندارد انتظار ندارند بیاید یک خودروی گران قیمت بخرد. زیرا توان پرداخت پول این خودرو را ندارد که اگر داشت خودش خودروی قبلی را کنار می گذاشت. ما از مالکینی که خودروهای چند ده میلیونی دارند انتظار داریم یک خودرو چند صد میلیونی خریداری کنند و اقساط انها نیز عقب نیفتد! این شدنی نیست.
وی در خصوص استانداردهای محیط زیستی نیز افزود: این که ما بتوانیم خودروهای یورو صفر را که آلایندگی بالایی دارند با مدل های یورو 4 و 5 جایگزین کنیم بسیار آرمانی و خوب است اما واقعیت کشور امروز طوری است که تامین این خودروها سخت شده اما، می توانیم فرسوده ها را با مدل های یورو 2 و 3 موجود در کشور جایگزین کنیم زیرا آلایندگی این خودروها نسبت به مدل های یورو صفر قابل مقایسه نیست. وی تصریح کرد: موضوع آلودگی هوا بیش از دلیل فنی دلایل اقتصادی دارد. باید این موضوع را با واقعیت های موجود بررسی کرد نه با شعارهای غیر قابل اجرا. واقعیت اینجاست که جایگزینی یک ماک که بیش از 50 سال کارکرده است با نمونه های غیر از یورو 4 هم برای کشور صرفه اقتصادی دارد. ضمن این که ما در همه کشور که آلودگی نداریم. در 7 کلان شهر آلودگی وجود دارد که باید برای تردد خودروها در این شهر ها عوارض های مختلف در نظر گرفت. به طور مثال یک خودروی کاربراتوری و یا دیزلی آلاینده با استاندارد یورو صفر نباید با یک یورو 2 و 4 و مثلا 6 به اندازه مساوی عوارض پداخت کنند. سیاست های خاصی می تواند جریان این حوزه را به سمت نوسازی ببرد. با سیاست های تفریطی قانون گزار چیزی درست نمی شود.
گفتنی است سوخت مطلوب یک موتور یورو 5 با استاندارد EE7 باید از 15 PPM تا 50PPM گوگرد داشته باشد. در حالی که از دود اتوبوس های BRT کاملا معلوم است چنین سوختی حتی در اختیار حمل و نقل عمومی در شهرها هم نیست. ضمن این که به تازگی قانون استفاده از فیلتر DPF نیز وضع شده است که تعداد ذرات گوگرد را نیز کنترل می کند. هر چند مسئولین مدعی هستند با نصب این فیلتر می توان میزان ذرات گوگرد را در دود خروجی از یورو 2 به یورو 6 ارتقاع داد اما، کارشناسان فنی حوزه سوخت این ادعا را رد می کنند. آنچه که در پایان بیش از هر موضوع دیگری خودنمایی می کند، تلف کردن فرصت نوسازی ناوگان حمل و نقل تجاری کشور با تدابیر غیر کارشناسی مسئولین امر است.
دیدگاه خود را بنویسید