امکان ندارد علاقه مند به اتومبیل باشید و از دیدن مدل مینیاتوری یا ماکت خودرو به وجد نیایید! دنیای ماکت های کلکسیون قواعد خودش را دارد و برای اینکه این تفریح جذاب را شروع کنید، باید یکسری اطلاعات اولیه داشته باشید، که در ادامه این اطلاعات را در اختبارتان قرار می دهیم. دلتنگی برای دهه […]
گزارش اختصاصی پایگاه خبری رسمی جوان خودرو
نوشته: میلاد میرعابدینی
بیشتر علاقه مندان به اتومبیل، با دیدن ماکت های مینیاتوری به وجد می آیند و دوست دارند این مدل های مینیاتوری را دور هم جمع کرده و با خیره شدن به آن ها لذت ببرند. مخاطب ماکت های کلکسیونی بیشتر افراد بزرگسال هستند و این تصور که این ها اسباب بازی هایی برای سرگرمی بچه ها هستند، کاملا غلط است. البته ماکت بازی هم مثل ماشین بازی، با موجودی حساب بانکی رابطه مستقیم دارد. منظورمان همان ضرب المثل معروف ((هرچی پول بدی آش می خوری!)) است.
ماکت ها بر اساس قیمت و کیفیت ساخت به 2 دسته آماتور و حرفه ای تقسیم می شوند. ماکت های آماتور جزییات کم تر و کیفیت ساخت معمولی تری داشته و ماکت های حرفه ای دقیق تر و گران تر هستند. همچنین بسیاری می خواهند بدانند فرق ماکت کلسیونی با اسباب بازی چیست؟
ماکت های خودرو، با کسب اجازه از خودروساز مربوطه طراحی و تولید می‌شوند. برای تولید ماکت خودرو از یک برند مشهور خودروسازی، در ابتدا می‌بایست قراردادی بین خودروساز و تولید کننده ماکت تنظیم شود که در این قرارداد لیسانس تولید مدل‌های کلکسیونی محصولات یک برند خودروسازی تا زمان معلومی به یک این شرکت تولید کننده ماکت اعطا می‌شود. تحت لیسانس بودن ماکت ها را می توان مهمترین تفاوت اسباب بازی ها و ماکت های کلکسیونی برشمرد.
مهمترین چیزی که ماکت ها را با آن می شناسند و به نوعی معیاری برای دسته بندی ماکت ها به شمار می رود، مقیاس است. هر ماکت خودرو یا موتورسیکلت مقیاسی دارد که نشان می دهد مدل مذکور چند برابر نسبت به خودرو یا موتورسیکلت واقعی کوچک شده است. مثلا یک ماکت خودرو با مقیاس 1:18 به می گوید که برای ساخت این ماکت، خودرو اصلی 18 بار کوچک شده است. یا اگر بخواهیم از زاویه دیگری به قضیه نگاه کنیم، می توان گفت اندازه خودرو اصلی 18 برابر ماکت مورد نظر است.
از جمله شناخته شده ترین و رایج ترین مقیاس های ماکت های کلکسیونی می توان به مقیاس های 1:12، 1:18، 1:24، 1:32، 1:43، 1:64 و 1:87 اشاره کرد. البته هستند ماکت های صفارشی و خاصی که با مقیاس های نامتعارف تولید می شوند. در میان مقیاس های رایج ماکت های اتومبیل، مقیاس 1:18 پرطرفدارترین مقیاس به شمار می رود و بعد از آن می توان مقیاس 1:43 را در رتبه دوم قرار داد. مدل های حرفه ای و کلکسیونی در این مقیاس ها تولید می شوند.
پارامتر بعدی که ماکت های مختلف را از یکدیگر متمایز می کند، جنس آنهاست. ماکت های اتومبیل معمولا از جنس فلز (دایکست)، کامپوزیت (مثل پلاستیک فشرده abs) و رزین ساخته می شوند. درهای ماکت های ساخته شده از رزین به دلیل قالب گیری متفاوت قابل باز شدن نیست و به اصطلاحی دیگر به آن ها ماکت های سیلد هم گفته می شود.
ماکت های حرفه ای ساخته شده از رزین از نظر قیمت تفاوت چندانی با ماکت های دایکست که درهایشان باز می شود ندارند. اما در بازار ایران به دلیل محبوبیت کم این ماکت ها، فروش آن ها سخت تر بوده و قیمت شان به مراتب از ماکت های دایکست پایین تر است. البته ماکت های خاص و تولید محدود ساخته شده از رزین یک استثناء در بحث قیمت هستند.
فلز همچنین پرطرفدارترین متریالی است که برای ساخت ماکت ها استفاده می شود. ماکت های فلزی دوام به مراتب بالاتری از ماکت های رزین دارند. اما بعضی برندهای معتبر دنیای ماکت همچون اتوآرت، به تازگی برای کاهش هزینه ها و کنترل قیمت محصولاتشان، به جای استفاده از فلز، از متریال کاموپوزیتی مثل پلاستیک فشرده ABS استفاده می کنند. مدل های ساخته شده از این جنس، از نظر کیفیت و توجه به جزییات تفاوتی با ماکت های فلزی همان برند ندارند. اما وزن آن ها سبک تر است و صدای باز و بسته شدن درهایشان، آن حس خوشایند را به ماکت بازها نمی دهد.
اما وقتی در مورد هر کالایی صحبت می کنیم و بازار آن را بررسی می کنیم، با کلمه مهمی به نام ((برند)) روبرو هستیم. برندهای مختلفی به ساخت ماکت های کلکسیونی مشغول هستند. تفکیک ماکت های حرفه ای و آماتور، در محصولات این برندها بیشتر نمود پیدا می کند. برندهای حرفه ای هیچگاه ماکت های آماتور و معمولی نمی سازند و از آن طرف برندهای آماتور برای کنترل قیمت ها و حفظ سهم بازارشان، هیچگاه سراغ ساخت ماکت های حرفه ای و پرهزینه نمی روند.
قطعا کمپانی های فراوانی در سراسر جهان به ساخت ماکت های کلکسیونی مشغول هستند. اما اگر بخواهیم تعدادی از معروف ترین ماکت سازها را نام ببریم باید به برندهایی از جمله، اتوآرت، مینیچمپس، نورو، کیوشو، شوکو، سی ام سی، بی بی آر، ام آر، سولیدو، کی کی اسکیل، مینی جی تی، بوراگو، هاتویلز، مایستو، ویلی، ماکسیچمپس، الموست ریل، امالگام، فرانتی آرت، اتو مدلز، جی تی اسپریت، هرپا، پائودی، اتو وورد، آمریکن ماسل، گرین لایت، های وی 61، ACME و … اشاره کنیم. تعدادی از این برندها آماتور و بیشتر آن ها در دسته برندهای حرفه ای جای می گیرند.
به غیر از امالگام که به ساخت ماکت های سفارشی، تولید محدود و بسیار گران قیمت مشغول است، تمام برندهایی که از آن ها نام بردیم، در بازار ماکت ایران یافت می شوند. البته واردات ماکت های کلکسیونی نیز مثل اقلام دیگر، در چند سال اخری سخت شده و متاسفانه بالا رفتن قیمت ارز، گریبان ماکت های دوست داشتنی را هم گرفته و حسابی آن ها را گران کرده است.
اگر قصد ماکت های آماتور و معمولی را دارید، در حال حاضر می توانید با بودجه ای کمتر از 700،800 هزار تومن، مدل مورد نظر خود را خریداری کنید. اگر هم مشتاق خریداری یک مدل حرفه ای و با کیفیت هستید، در وضعیت فعلی باید حداقل 1.5 تا 2 میلیون تومان بودجه کنار بگذارید. البته قیمت مدل های حرفه ای بسته به نوع خودرو، نوع برند، جنس بدنه، کیفیت ساخت و وضعیت تولید (متوقف شده یا در حال تولید) متغیر است و تا 20 میلیون تومان هم بالا می رود.
همچنین قیمت جهانی انواع ماکت های خودرو در سایت های فروش محصول مثل ایبی درج شده است. اما قیمت های ایبی نمی تواند معیار خوبی برای قیمت گذاری ماکت در بازار ایران باشد. مثلا اگر قیمت دلاری یک ماکت در ایبی را به تومان تبدیل کنید، به عدد 3 میلیون تومان می رسید. در صورتی که ماکت مورد نظر در بازار ایران 2 میلیون تومان قیمت دارد. اما افزایش قیمت یک ماکت در ایبی می تواند نشان از پرطرفدار بودن آن داشته باشد، که این مساله می تواند روی قیمتش در بازار ایران هم تاثیر بگذارد.
در میان وسایل حمل و نقل، ماکت خودروهای سواری، کامیون ها، موتورسیکلت ها، اتوبوس ها، قطارها و هواپیماها تولید شده است و شما می توانید با توجه به علاقه تان سراغ جمع آوری ماکت بروید. نکته جالب اکسسوری هایی است که در این چند سال برای زیبایی بیشتر کلکسیون های ماکت به بازار آمده است. ماکت شخصیت های معروف که اصطلاحا به آن فیگور می گویند، ماکت جعبه ابزارهای مینیاتوری، ماکت وسایل تعمیرگاهی و …، نمونه هایی از این دست هستند.
شاید بتوان گفت مهم ترین مساله ای که در جمع آوری ماکت های کلکسیونی و درست کردن یک مجموعه ماکت باید به آن توجه کنید، هدف است. به این معنی که از ابتدا مشخص کنید می خواهید چه ماکت هایی را جمع آوری کنید. خودروهای مربوط به یک برند خاص، خودروهای کلاسیک، خودروهای آمریکایی، خودروهای سوپر اسپرت، خودروهای شاسی بلند، نسل های مختلف یک خودروی خاص و … همه می توانند سوژه های خوبی برای جمع آوری ماکت باشند. اما در صورتی که از ابتدا هدف خود را از جمع آوری ماکت مشخص نکنید، این تفریح جذاب می تواند هزینه اضافه و سردرگمی را نصیبتان کند.
نکته مهم بعدی، وسواس و حساسیتی است که باید در نگهداری از ماکت های خود به خرج دهید. ماکت های کلکسیونی ارزشمند هستند و با انتخاب ماکت مناسب، می توانید روی آن به عنوان یک جور پس انداز هم حساب کنید و اگر به پول آن نیاز داشتید آن را بفروشید. برای اینکه ارزش ماکت شما کاسته نشوذ، باید به خوبی از آن نگهداری کنید.
ماکت ها بسیاری ظریف و حساس هستند و با کوچکترین ضربه و تنشی آسیب می بینند و در صورتی که صدمه ای ببینند، دیگر ارش اولیه را ندارند. گرد و غبار قاتل ماکت هاست و برای اینکه ماکت ها از گرد و غبار دور باشند، بهتر است آن ها را در محفظه های تلقی (شو کیس) یا ویترین های در دار نگهداری کنید. جعبه ماکت هایتان را هیچگاه دور نیاندازید. این جعبه ها علاوه بر اینکه باید در جابجایی ها به کار گرفته شوند، هنگام فروش ماکت هم باید همراه ماکت ارائه شوند.
همان طور که حساب ماکت ها از اسباب بازی ها جداست، محل فروش آن ها هم با اسباب بازی ها فرق دارد. البته هستند اسباب بازی فروشی هایی که ماکت کلکسیونی هم می فروشند، اما فروشگاه های فروش ماکت، تنها ماکت های کلکسیونی را عرضه می کنند.
از آنجایی که ماکت بازی یک تفریح گران قیمت بوده و آنقدرها همه پسند نیست، تعداد فروشگاه های ماکت نیز در ایران زیاد نیست. البته به غیر از فروشگاه ها، پیج های اینستاگرامی و کانال های شبکه های مجازی هم برای خرید و فروش ماکت ساخته شده و شما می توانید ماکت مورد نظر خود را از آن ها تهیه کنید و یا ماکت دست دوم خود را در این کانال ها به فروش برسانید.
دیدگاه خود را بنویسید